اراِئه مدلی جهت برآورد احتمال ایجاد حباب قیمتی در بازار سرمایه ؛ شواهد تجربی و تئوریک از بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران همواره شاهد نوسانات زیادی بوده است. نوسانات قیمت جزئی از ذات بازار است و یکی از مباحث اصلی در بازار سرمایه، توضیح این نوسانات با استفاده از الگوهای بنیادی است. این در حالی است که گاهی این نوسانات از شکل عادی خود خارج شده و جای خود را به صعودهای افسار گسیخته (حباب) و سقوط‌های ناگهانی (بحران) می‌دهند و ضربات جبران ناپذیری را به بازار بورس وارد می‌کنند. از این‌رو، با توجه به اهمیت حباب قیمت، در این مطالعه ارائه مدلی جهت برآورد احتمال ایجاد حباب قیمتی در بازار سرمایه و در بورس اوراق بهادر تهران هدف اصلی قرار گرفته است. 166 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1386 تا 1396 نمونه آماری این مطالعه را تشکیل می‌دهند. در این مطالعه، ابتدا با استفاده از نرم افزار spss و آمون تسلسل، چولگی و کشیدگی به بررسی احتمال وجود حباب قیمتی پرداخته شده و سپس در جهت ارائه مدلی برای حباب قیمتی، به بررسی عوامل مؤثر بر حباب قیمتی بر اساس مدل پیشنهادی پرداخته شده است. نتایج بدست‌آمده بیانگر احتمال بروز حباب در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. هم چنین، بر اساس برازش مدل نیز به جز متغیرهای اندازه و شفافیت اطلاعات که اثر معنی داری را بر حباب قیمتی نشان نداده‌اند، سایر متغیرها یعنی ترکیب سهامداران، نسبت P/E و سرعت نقدشوندگی دارای اثری معنی دار بر حباب قیمتی هستند. واژگان کلیدی: حباب قیمتی، اندازه، شفافیت اطلاعات، نسبت P/E، سرعت نقدشوندگی